ความรู้เกี่ยวกับสาธารณะภัย และภัยธรรมชาติ
อุทกภัย (Flood) หมายถึง ภัยหรืออันตรายที่เกิดจากสภาวะน้ำทวม หรือน้ำเออลนฝงมากเกินกวาหรือน้ำทวมพลัน หรือเกิดการสะสมน้ำบนพื้นที่ ซึ่งระบายออกไม่ทันทำใหพื้นที่นั้นปกคลุมไปด้วยน้ำมีสาเหตุมาจากเกิดฝนตกหนักหรือฝนตกต่อเนื่องเป็นเวลานาน อันอาจเกิดจากสภาวะอากาศอุทกภัย (Flood) หมายถึง ภัยหรืออันตรายที่เกิดจากสภาวะน้ำทวม หรือน้ำเออลนฝงมากเกินกวาหรือน้ำทวมพลัน หรือเกิดการสะสมน้ำบนพื้นที่ ซึ่งระบายออกไม่ทันทำใหพื้นที่นั้นปกคลุมไปด้วยน้ำมีสาเหตุมาจากเกิดฝนตกหนักหรือฝนตกต่อเนื่องเป็นเวลานาน อันอาจเกิดจากสภาวะอากาศ
ก่อนเกิดอุทกภัย ควรปฏิบัติดังนี้ เชื่อฟังคำเตือนอย่างเคร่งครัดและเตรียมวิทยุที่ใช้ถ่านไฟฉาย เพื่อติดตามรายการของทางราชการอย่างต่อเนื่อง เคลื่อนย้ายคน สัตว์เลี้ยงและสิ่งขิงไปอยู่ในที่สูงให้พ้นระดับน้ำที่เคยท่วมมาก่อน ทำคันดินหรือกำแพงกั้นน้ำโดยรอบ และเตรียมกระสอบใส่ดินหรือทราย เอเสริมค้นดินที่กั้นน้ำให้สูงขึ้น
ขณะเกิดอุทกภัย ควรตั้งสติให้มั่นคง อย่าตื่นกลัว หรือตกใจ ควรเตรียมพร้อมที่จะเผชิญเหตุการณ์ด้วยความสุข รอบคอบและควรปฏิบัติดังต่อไปนี้ ตัดสะพานไฟ และปิดแก๊สหุงต้มให้เรียบร้อย จงอยู่ในอาคารที่แข็งแรง และอยู่ในที่สูงพ้นระดับน้ำที่เคยท่วมมาก่อน จงทำให้ร่างกายอบอุ่นอยู่เสมอ
หลังเกิดอุทกภัย
เมื่อระดับน้ำลดลงจนเป็นปกติ การบูรณะซ่อมแซมสิ่งต่างๆจะต้องเริ่มทันที และควรปฏิบัติดังต่อไป รื้อเก็บกวาดสิ่งปรักหักพัง และทำความสะอาดซ่อมแซมบ้านเรือนถนน และสิ่งสาธารณประโยชน์กลับมาสู่สภาพเดิม ควรเตรียมเรือไม้ เรือยาง หรือแพไม้ไว้ใช้ด้วย เพื่อเป็นพาหนะในขณะน้ำท่วมเป็นเวลานาน เรือเหล่านี้สามารถช่วยชีวิตได้เมื่ออุทกภัยคุกคาม เตรียมไฟฉาย ถ่านไฟฉาย และเทียนไขเพื่อไว้ใช้เมื่อไฟฟ้าดับ เตรียมวิทยุใช้ถ่านไฟฉาย เพื่อไว้ติดตามฟังรายงานข่าวลักษณะอากาศจากกรมอุตุนิยมวิทยาเตรียมยาแก้พิษกัดต่อย แมลงป่องตะขาบ งู และสัตว์อื่นๆ เตรียมน้ำดื่มเก็บไว้ในขวดและภาชนะที่ปิดแน่นๆเพราะน้ำประปาอาจจะหยุดชะงักเป็นเวลานาน เตรียมอาหารกระป๋อง หรืออาหารสำรองไว้กรณีการช่วยเหลือจากทางการยังเข้าไม่ถึงไม่ควรขับขี่ยานพาหนะฝ่าลงไปในกระแสน้ำหลากไม่ควรเล่นน้ำหรือว่ายน้ำเล่นในขณะน้ำท่วม ระวังสัตว์มีพิษที่หนี้น้ำท่วมขึ้นมาอยู่บนบ้าน และหลังคาเรือนกัดต่อย เช่น งู แมลงป่อง ตะขาบเป็นต้น ติดตามเหตุการณ์อย่างใกล้ชิด เช่น สังเกตลมฟ้าอากาศ และติดตามรายงานอากาศของกรมอุตุนิยมวิทยา เตรียมพร้อมที่จะอพยพไปที่ปลอดภัยเมื่อสถานการณ์จวนตัว หรือปฏิบัติตามคำแนะนำของทางราชการเมื่อจวนตัวให้คำนึงความปลอดภัยของชีวิตมากกว่าห่วงทรัพย์สมบัติภายหลังน้ำท่วมจะมีซากสัตว์ตาย ปรากฏในที่ต่างๆซึ่งจะต้องจัดเก็บฝังโดยเร็ว สัตว์ที่ยังมีชีวิตอยู่อดอาหารเป็นเวลานานให้รีบให้อาหารหลังเกิดอุทกภัย อาจเกิดโรคระบาด ต้องดูแลสภาพแวดล้อมและระวังสุขภาพของตนเองและครอบครัว ดื่มน้ำสะอาดและรับประทานอาหารที่ร้อนและสุกใหม่ๆ เป็นปรากฏการณ์ที่ก่อให้เกิดความเสียหายทั้งชีวิตทรัพย์สินและสิ่งแวดล้อม อันมีสาเหตุมาจากสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยมไป
วาตภัย Stormsวาตภัย Storms
หมายถึง ภัยที่เกิดขึ้นจากพายุลมแรง จะทำให้เกิดความเสียหายแก่อาคารบ้านเรือน ต้นไม้ และสิ่งก่อสร้างสำหรับในประเทศไทยวาตภัย หรือพายุลมแรง มีสาเหตุมาจากปรากฏทางธรรมชาติ คือพายุหมุนเขตร้อนได้แก่ ดีเปรสชั่น พายุโซนร้อน พายุใต้ฝุ่นพายุฤดูร้อนส่วนมากจะเกิดระหว่างเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษายน โดยพายุฤดูร้อนจะเกิดในช่วงที่มีลักษณะอากาศร้อนอบอ้าวติดต่อกันหลายวัน แล้วกระแสอากาศเย็นจากความกดอากาศสูงในประเทศจีนพัดมาปะทะกันลมงวง (เทอร์นาโด)เป็นพายุหมุนรุนแรงขนาดเล็กมองดูคล้ายกับงวงช้างจากใต้เมฆยื่นลงมาขณะเกิดวาตภัยพักในอาคารที่มั่นคงตลอดเวลาขณะเกิดวาตภัย อย่าออกมาในที่โล่งแจ้ง เพาะต้นไม้และกิ่งไม้อาจหักโค่งลงมาทับได้ รวมทั้งสังกะสีและกระเบื้องจะปลิวตามลมมาทำอันตรายได้ปิดประตู หน้าต่างทุกบาน รวมทั้งยึดประตูและหน้าต่างให้มั่นคงแข็งแรง ถ้าประตูหน้าต่างไม่แข็งแรง ให้ใช้ไม้ทาบตีประตูตรึงปิดประตู หน้าต่างไว้จะปลอดภัยยิ่งขึ้นปิดกั้นช่องทางลมและช่องทางต่าง ๆ ที่ลมจะเข้าไปทำให้เกิดความเสียหายปิดกั้นช่องทางลมและช่องทางต่าง ๆ ที่ลมจะเข้าไปทำให้เกิดความเสียหายหลังเกิดวาตภัยเมื่อมีผู้บาดเจ็บให้รีบช่วยเหลือและนำส่งโรงพยาบาลหรือสถานพยาบาลที่ใกล้เคียงให้เร็วที่สุดต้นไม้ใกล้จะล้มให้รีบจัดการโค่นล้มลงเสีย มิฉะนั้นจะหักโค่นล้มภายหลัง
ก่อนเกิดวาตภัยก่อนเกิดวาตภัยติดตามข่าวอากาศอยู่เสมอเมื่อได้รับคำเตือนและข้อปฏิบัติในเรื่องพายุหมุนเขตร้อน ควรปฏิบัติตามทันที เตรียมวิทยุและอุปกรณ์สื่อสาร ชนิดใช้ถ่านแบตเตอรี่ เพื่อติดตามข่าวในกรณีไฟฟ้าขัดข้องเตรียมตะเกียง ไฟฉาย และไม้ขีดไฟไว้ให้เรียบร้อย ให้อยู่ใกล้มือเมื่อเกิดไฟฟ้าดับจะได้หยิบใช้ได้อย่างทันท่วงที และน้ำสะอาดพร้อมทั้งอุปกรณ์เครื่องมือหุงต้มดับเตาไฟให้เรียบร้อยและควรจะมีอุปกรณ์สำหรับดับเพลิงไว้เตรียมอาหารสำรอง อาหารกระป๋องไว้บ้างสำหรับจะยังชีพในระยะเวลา 2-3 วันเตรียมเครื่องเวชภัณฑ์สิ่งขิงควรไว้ในที่ต่ำ เพราะอาจจะตกหล่น แตกหักเสียหายได้บรรดาเรือ แพ ให้ลงสมอยึดตรึงให้มั่นคงแข็งแรงถ้ามีเสาไฟฟ้า สายไฟขาดอย่าเข้าใกล้ หรือแตะต้องเป็นอันขาด ทำเครื่องหมายแสดงอันตรายตัดกิ่งไม้ หรือริดกิ่งไม้ที่อาจหักได้จากลมพายุโดยเฉพาะกิ่งที่จะหักมาทับบ้านสายไฟฟ้าตรวจเสาและสายไฟฟ้าทั้งในและนอกบริเวณบ้านให้เรียบร้อย ถ้าไม่แข็งแรงให้ยึดเหนี่ยวเสาไฟฟ้าให้มั่นคงถ้ามีรถยนต์หรือพาหนะ ควรเตรียมไว้ให้พร้อมภายหลังพายุสงบอาจต้องมีผู้ป่วยส่งโรงพยาบาล น้ำมันควรจะเติมให้เติมถังอยู่ตลอดเวลาเมื่อลมสงบแล้วต้องรออย่างน้อย 3 ชั่วโมง ถ้าพ่นระยะนี้แล้วไม่มีลมเกิดขึ้นอีก จึงจะวางใจว่าพายุจะผ่านพ้นไปแล้ว ทั้งนี้เพราะ เมื่อศูนย์กลางพายุผ่านไปแล้วจะต้องมีลมแรงและฝนตกหนักผ่านมาอีก 2 ชั่วโมงตังสติให้มั่นในการตัดสินใจ ช่วยครอบครัวให้พ้นอันตรายในขณะวิกฤตโทรปรึกษานักพยากรณ์อากาศที่หมายเลข 0-2398-9830,0-2399-4012-3แจ้งให้เจ้าหน้าที่หรือช่างไฟฟ้าจัดการด่วน อย่าแตะโลหะที่เป็นสื่อไฟฟ้าอย่าพึงใช้น้ำประปา เพราะน้ำอาจไม่บริสุทธิ์ ระวังและควบคุมโรคติดต่อที่อาจเกิดระบาดได้
โคลนถล่มMud Slides เป็นภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้นตามเชิงเขาโดยอาจจะเป็นการถล่มของโคลน น้ำสิ่งปฏิกูล เศษขยะ ดินเปียก ฝุ่นผง เถ้าภูเขาไฟ ต้นไม้ และท่อนซุง โคลนถล่มอาจเกิดหลังจากฝนตกหนัก และเกิดน้ำท่วมฉับพลัน สาเหตูหนึ่งที่ทำให้เกิดโคลนถล่มก็คือ การตัดไม้ทำลายป่า ทำให้ไม่มีรากไม้ที่จะยึดดินทำให้ถล่มได้ง่าย
ลักษณะที่ตั้งของหมู่บ้านเสี่ยงภัยดินถล่มมีข้อสังเกตดังต่อไปนี้
>อยู่ติดภูเขาและใกล้ลำห้วย
>อยู่ติดภูเขาและใกล้ลำห้วย
>มีร่องรอยดินไหลหรือ ดินเลื่อนบนภูเขา
>มีรอยแยกของพื้นดินบนภูเขา
>อยู่บนเนินหน้าหุบเขาและเคยมีโคลนถล่มมาบ้าง
>ถูกน้ำป่าไหลหลากและท่วมบ่อย
>มีกองหิน เนินทรายปนโคลนและต้นไม้ในห้วยใกล้หมู่บ้าน
>พื้นที่ห้วยจะมีก่อนหินขนาดเล็กใหญ่อยู่ปนกันตลอดท้องน้ำ
ข้อสังเกตหรือสิ่งบอกเหตุ
>มีฝนตกหนักถึงหนักมาก (มากกว่า 100 มิลลิเมตรต่อวัน)
>ระดับน้ำในห้วยสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว
>สีของน้ำเปลี่ยนเป็นสีของดินภูเขา
>มีเสียงดัง อื้ออึงผิดปกติดังมาจากภูเขาและลำห้วย
>น้ำท่วมหมู่บ้าน และเพิ่มระดับขึ้นอย่างรวดเร็ว
